四川广安市纪委公开曝光信访问责典型案例
Các l?nh th? c?a Hoa K?
|
|
---|---|
Tên b?n ng?
| |
![]() The 50 states and the Federal District Commonwealth (see footnote) Incorporated unorganized territory Unincorporated organized territory Unincorporated unorganized territory | |
T?ng quan | |
settlement l?n nh?t | San Juan, Puerto Rico, Hoa K? |
Ng?n ng? | Anh, Tay Ban Nha, Hawaii, Chamorro, Caroline, Samoa |
Tên dan c? | Ng??i M? |
Chính tr? | |
L?nh ??o | |
Donald Trump | |
List of current territorial governors | |
Territories | |
??a ly | |
Di?n tích | |
? T?ng c?ng | 22.294,19 km2 8.608 mi2 |
Dan s? | |
? ??c l??ng | 4,065,516[c?n d?n ngu?n] |
Kinh t? | |
??n v? ti?n t? | ?? la M? |
Th?ng tin khác | |
Cách ghi ngày tháng | mm/dd/yyyy (AD) |
|

Phan c?p hành chính c?a Hoa K? |
---|
C?p th? nh?t |
|
C?p th? hai |
|
C?p th? ba |
|
Các l?nh th? c?a Hoa K? (ti?ng Anh: Territories of the United States) là m?t lo?i phan c?p hành chính c?a Hoa K?, ???c chính ph? liên bang Hoa K? tr?c ti?p tr?ng coi và kh?ng thu?c b?t c? ph?n ??t nào c?a m?t ti?u bang c?a Hoa K?. Các l?nh th? này ???c thành l?p ?? cai qu?n vùng ??t m?i mua ???c, thu ???c hay chi?m ???c khi biên c??ng c?a Hoa K? tr??c kia ?ang trong th?i k? ti?n hóa (thí d? nh? m? r?ng t? ??ng sang tay). Các l?nh th? có th? ???c x?p lo?i là "h?p nh?t" (m?t ph?n kh?ng th? chia c?t hay nh??ng l?i) hay có "chính quy?n ???c t? ch?c" (b?ng m?t ??o lu?t T? ch?c c?a Qu?c h?i Hoa K? hay b?ng m?t hi?n pháp l?nh th? ph?c v? nh? ngành l?p pháp khi vùng này tìm cách ?? tr? thành ti?u bang).
Nhi?u l?nh th? h?p nh?t có t? ch?c c?a Hoa K? t?n t?i t? n?m 1789 ??n n?m 1959 trong ?ó có 31 l?nh th? ?? xin gia nh?p và tr? thành các ti?u bang c?a Hoa K?. Trong ti?n trình t? ch?c và nang c?p các l?nh th? thành ti?u bang, nhi?u "l?nh th? ch?a ???c t? ch?c" b? tách ra tr? tr?i t? nh?ng ph?n c?a m?t l?nh th? to l?n h?n vì toàn b? c? l?nh th? ?ó kh?ng ?? ?i?u ki?n ?? tr? thành ti?u bang, th?ng th??ng là vì thi?u s? phát tri?n và m?t ?? dan c? th?a th?t vào th?i gian mà m?t lá phi?u ??u có th? ???c tính ?? th?nh c?u qu?c h?i ban quy?n tr? thành ti?u bang.
Hoa K? kh?ng có "các l?nh th? ch?a h?p nh?t" (c?ng còn ???c g?i là "thu?c ??a h?i ngo?i" hay "vùng qu?c h?i") cho m?i ??n n?m 1856 và ti?p t?c ki?m soát m?t vài l?nh th? nh? th? cho ??n ngày nay.
Các l?nh th? h?p nh?t và ch?a h?p nh?t
[s?a | s?a m? ngu?n]M?t l?nh th? h?p nh?t c?a Hoa K? là m?t khu v?c xác ??nh n?m d??i quy?n pháp ly c?a Hoa K? mà theo ?ó Qu?c h?i Hoa K? quy?t ??nh r?ng Hi?n pháp Hoa K? ???c áp d?ng ??i v?i chính quy?n ??a ph??ng và c? dan trong l?nh th? ?ó (thí d? nh? quy?n c?ng dan, ???c xét x? b?i b?i th?m ?oàn) trong hình th?c gi?ng nh? ???c áp d?ng ??i v?i chính quy?n ??a ph??ng và c? dan c?a các ti?u bang c?a Hoa K?. Các l?nh th? h?p nh?t ???c xem nh? m?t ph?n ??t kh?ng th? chia c?t kh?i Hoa K?, khác v?i ph?n ??t ???c xem ch? là thu?c ??a.[2]
T?t c? l?nh th? d??i quy?n ki?m soát c?a chính ph? liên bang ???c xem là m?t ph?n c?a "Hoa K?" cho nh?ng m?c ?ích v? lu?t.[3] T? n?m 1901 ??n 1905, T?i cao Pháp vi?n Hoa K?, trong m?t lo?t y ki?n ???c bi?t nh? là "các tr??ng h?p v? vùng qu?c h?i", v?n lu?n cho r?ng Hi?n pháp Hoa K? m? r?ng áp d?ng ??n các l?nh th?. Tuy nhiên, tòa án trong các tr??ng h?p này c?ng ?? thi?t l?p ra m?t h?c thuy?t v? h?p nh?t l?nh th?. C?ng theo tòa án này, Hi?n pháp Hoa K? ch? ???c áp d?ng hoàn toàn ??i v?i các l?nh th? h?p nh?t nh? L?nh th? Alaska và L?nh th? Hawaii trong khi ?ó nó ???c áp d?ng m?t ph?n ??i v?i các l?nh th? m?i/ch?a h?p nh?t là Puerto Rico, Guam và Philippines.[4][5]
Theo ngh?a ???ng th?i, thu?t t? "l?nh th? ch?a h?p nh?t" ám ch? ch? y?u ??n các vùng qu?c h?i. Hi?n nay ch? có m?t l?nh th? h?p nh?t, ?ó là ??o Palmyra, m?t l?nh th? ch?a ???c t? ch?c. Ng??c l?i, m?t l?nh th? có th? ???c t? ch?c mà kh?ng ph?i là m?t l?nh th? h?p nh?t, thí d? nh? Puerto Rico có t? ch?c chính quy?n nh?ng kh?ng ph?i là l?nh th? h?p nh?t vì nó có th? tách ra kh?i Hoa K? ?? tr? thành qu?c gia ??c l?p.
Xem các l?nh th? h?p nh?t có t? ch?c c?a Hoa K? và các l?nh th? ch?a h?p nh?t c?a Hoa K? ?? xem v? các m?c th?i gian.
X?p lo?i các l?nh th? hi?n t?i c?a Hoa K?
[s?a | s?a m? ngu?n]Các l?nh th? h?p nh?t có t? ch?c
[s?a | s?a m? ngu?n]Kh?ng có t? n?m 1959 sau khi hai l?nh th? là Hawaii và Alaska gia tr? thành ti?u bang c?a Hoa K?.
Các l?nh th? h?p nh?t ch?a ???c t? ch?c
[s?a | s?a m? ngu?n]
- ??o Palmyra ??c bi?t ???c H?i B?o t?n Thiên nhiên (Nature Conservancy) làm ch? và ???c B? N?i v? Hoa K? qu?n ly. Nó là m?t d?y qu?n ??o g?m kho?ng 50 hòn ??o nh? v?i di?n tích 1,56 d?m vu?ng Anh (4 km2) là m?t ??t, n?m cách ??o Oahu, Hawaii kho?ng 1.000 d?m Anh (1.609 km) v? phía nam. Hoa K? chi?m ??o (san h?) này b?ng cách sáp nh?p C?ng hòa Hawaii n?m 1898. Khi L?nh th? Hawaii ???c h?p nh?t vào ngày 30 tháng 4 n?m 1900, ??o Palmyra ???c h?p nh?t vì là m?t ph?n c?a l?nh th? ?ó. Tuy nhiên, khi ti?u bang Hawaii ???c phép gia nh?p vào liên bang n?m 1959, ??o lu?t Qu?c h?i Hoa K? ?? phan cách ??o Palmyra ra kh?i ti?u bang m?i, Hawaii. Palmyra v?n là m?t l?nh th? h?p nh?t nh?ng kh?ng có m?t chính quy?n nào ???c t? ch?c.[6]
Palmyra tr??c kia (tr??c 1950) là m?t c?n c? th?y phi c? c?a H?i quan Hoa K? và c?ng ty hàng kh?ng Pan American Airlines. Nó có m?t khách s?n c?a Pan American ???c dùng cho các hành khách hàng kh?ng d?ng l?i qua ?êm. Nó n?m d?c theo m?t l? trình hàng kh?ng mà n?i li?n Hawaii v?i Samoa thu?c M?, úc, và các ?i?m ??n khác trong vùng Nam Thái Bình D??ng vì các chuy?n bay liên t?c th?i ?ó kh?ng th? nào th?c hi?n ???c.
C?ng có "các l?nh th?" có tình tr?ng ???c h?p nh?t nh?ng kh?ng ???c t? ch?c:
- Vùng n??c g?n b? bi?n c?a Hoa K?, n?m phía ngoài 12 h?i ly.
- Các tàu thuy?n mang c? Hoa K? trên bi?n, h?i quan, tu?n duyên hay dan s?.
Các l?nh th? ch?a h?p nh?t có t? ch?c chính quy?n
[s?a | s?a m? ngu?n]- Guam (t? n?m 1898): c?ng là n?i có m?t c?n c? H?i quan Hoa K? và m?t c?n c? Kh?ng quan Hoa K?.
- Qu?n ??o B?c Mariana: tr??c kia là m?t L?nh th? ?y thác Liên H?p Qu?c d??i quy?n qu?n tr? c?a Hoa K?, nó t? thi?t l?p thành m?t th?nh v??ng chung v?i Hoa K? vào n?m 1978.
- Puerto Rico (t? n?m 1898): ???c thi?t l?p thành m?t th?nh v??ng chung v?i Hoa K? vào n?m 1952.
- Qu?n ??o Virgin thu?c M? (t? n?m 1917): các hòn ??o này ???c Hoa K? mua l?i t? V??ng qu?c ?an M?ch.
Các l?nh th? ch?a h?p nh?t và ch?a ???c t? ch?c
[s?a | s?a m? ngu?n]- Các ??o trong Thái Bình D??ng
- Samoa thu?c M? (t? n?m 1898): t? tr? ??a ph??ng d??i m?t hi?n pháp, l?n cu?i ???c s?a ??i là trong n?m 1967.
- ??o Wake: kh?ng còn trong ph?m vi th?m quy?n c?a B? H?i quan Hoa K?, hi?n t?i ch? có các nhan viên dan s? h?p ??ng s?ng trên ?ó. Hi?n nay ph?n l?n c?a ??o ???c dùng làm n?i n??ng náu hoang d? (khu v?c ???c b?o v? cho thú hay chim hoang n??ng náu).
- ??o Midway: kh?ng còn trong ph?m vi th?m quy?n c?a B? H?i quan Hoa K?, hi?n t?i ch? nh?ng ng??i tr?ng coi ??o sinh s?ng trên ?ó. Hi?n nay ph?n l?n c?a ??o ???c dùng làm n?i n??ng náu hoang d?
- ??o Johnston: ???c B? Qu?c phòng Hoa K? dùng l?n cu?i kho?ng n?m 2005.
- ??o Baker: hi?n nay kh?ng có ng??i ?
- ??o Howland: hi?n nay kh?ng có ng??i ?
- ??o Jarvis:hi?n nay kh?ng có ng??i ?
- ??o ?á Kingman: hi?n nay kh?ng có ng??i ?
- Các ??o trong bi?n Caribbean
- B?i Bajo Nuevo: hi?n nay kh?ng có ng??i ?; c?ng b? nhi?u qu?c gia khác tuyên b? ch? quy?n (Colombia, Nicaragua, và Jamaica).
- B?i Serranilla: hi?n t?i là n?i ?óng quan ??n trú c?a h?i quan Colombia; c?ng b? các qu?c gia Nicaragua, và Honduras tuyên b? ch? quy?n.
- ??o Navassa: hi?n nay kh?ng có ng??i ?; Haiti tuyên b? ch? quy?n ??i v?i ??o này.
Khu v?c ngoài l?nh th? Hoa K?
[s?a | s?a m? ngu?n]Hoa K? th?c thi m?t s? c?p ?? v? th?m quy?n bên ngoài l?nh th? c?a mình ??i v?i các tòa ??i s?, khu v?c quan s? h?i ngo?i và các khu v?c thuê m??n nh?:
- C?n c? H?i quan V?nh Guantanamo (t? n?m 1903): m?t khu v?c r?ng 45 d?m vu?ng Anh (117 km2) m?t ??t cùng v?i V?nh Guantánamo, Cuba mà Hoa K? ???c phép thuê m??n v?nh vi?n.[7] Khu v?c này b? chính ph? Cuba tranh ch?p. Hoa K? tr? ti?n thuê hàng n?m b?ng chi phi?u nh?ng chính ph? Cuba t? ch?i ??i ra ti?n m?t các chi phi?u này trong nhi?u th?p niên.
- M?t s? m?nh ??t khác trên l?nh th? ngo?i qu?c ???c Hoa K? gi? theo khu? ??c thuê m??n nh? các c?n c? quan s?, tùy thu?c vào nh?ng ?i?u ki?n c?a m?t h?p ??ng thuê m??n, hi?p ??c, hay tình tr?ng th?a thu?n quan s? v?i qu?c gia ch? nhà.
X?p lo?i các c?u l?nh th? c?a Hoa K? và các khu v?c do Hoa K? qu?n ly
[s?a | s?a m? ngu?n]Các c?u l?nh th? h?p nh?t có t? ch?c c?a Hoa K?
[s?a | s?a m? ngu?n]?? ??c danh sách ??y ??, xin xem Các l?nh th? h?p nh?t có t? ch?c c?a Hoa K?.
Các c?u l?nh th? ch?a h?p nh?t c?a Hoa K?
[s?a | s?a m? ngu?n]- Qu?n ??o Line (? – 1979): Tranh ch?p ch? quy?n v?i V??ng qu?c Anh, t?t c? các tuyên b? ch? quy?n c?a Hoa K? ???c chuy?n cho Kiribati khi qu?c gia này ??c l?p vào n?m 1979.
- Vùng kênh ?ào Panama (1903–79): ch? quy?n ???c trao l?i cho Panama theo các hi?p ??nh ???c ky gi?a Omar Torrijos và t?ng th?ng Hoa K? Jimmy Carter vào n?m 1978; Hoa K? v?n gi? l?i m?t c?n s? quan s? t?i ?ó và th?c t? v?n ki?m soát kênh ?ào này cho ??n ngày 31 tháng 12 n?m 1999.
- Qu?n ??o Corn (1914–71): ???c Hoa K? thuê m??n 99 n?m theo Hi?p ??c Bryan-Chamorro, nh?ng chúng ???c trao tr? l?i cho Nicaragua ngay sau khi hi?p ??c ???c h?y b? vào n?m 1970.
- B?i Roncador (1856–1981): Hoa K? tuyên b? ch? quy?n d?a theo ??o lu?t ??o phan chim, nh??ng l?i theo hi?p ??c ?? ky cho Colombia ngày 7 tháng 9 n?m 1981.
- B?i Quita Sue?o (1869–1981): Hoa K? tuyên b? ch? quy?n d?a theo ??o lu?t ??o phan chim, b? tuyên b? ch? quy?n theo hi?p ??nh ?? ky ngày 7 tháng 9 n?m.
- Serrana Bank (?–1981): Hoa K? tuyên b? ch? quy?n d?a theo ??o lu?t ??o phan chim, nh??ng l?i theo hi?p ??c ?? ky cho Colombia ngày 7 tháng 9 n?m 1981.
- Qu?n ??o Thiên Nga (1863–1972) Hoa K? tuyên b? ch? quy?n d?a theo ??o lu?t ??o phan chim, nh??ng l?i theo hi?p ??c ?? ky cho Honduras vào n?m 1972.
- Qu?n ??o Philippine (1902–35); Th?nh v??ng chung Philippines (1935–46): Philippines hoàn toàn ???c ??c l?p vào ngày 4 tháng 7 n?m 1946.
- Qu?n ??o Phoenix (?–1979): Tranh ch?p ch? quy?n v?i V??ng qu?c Anh, t?t c? các tuyên b? ch? quy?n c?a Hoa K? ???c chuy?n cho Kiribati khi qu?c gia này ??c l?p vào n?m 1979.
Các c?u l?nh th? ch?a h?p nh?t c?a Hoa K? ???c ??t d??i chính quy?n quan s?
[s?a | s?a m? ngu?n]- Puerto Rico (11 tháng 4 n?m 1899 – 1 tháng 5 n?m 1900): ho?t ??ng c?a chính quy?n dan s? b?t ??u
- Philippines (14 tháng 8 n?m 1898[8] – 4 tháng 7 n?m 1901): ho?t ??ng c?a chính quy?n dan s? b?t ??u
- Guam (11 tháng 4 n?m 1899 – 1 tháng 7 n?m 1950): ho?t ??ng c?a chính quy?n dan s? b?t ??u
Các khu v?c tr??c ?ay do Hoa K? qu?n ly (còn thêm n?a)
[s?a | s?a m? ngu?n]- Cuba (11 tháng 4 n?m 1899 – 20 tháng 5 n?m 1902): ???c c?ng nh?n ch? quy?n nh? C?ng hòa Cuba.
- Philippines (4 tháng 7 n?m 1901 - 4 tháng 7 n?m 1946): ???c c?ng nh?n ch? quy?n nh? C?ng hòa Philippines.
- Nicaragua b? Hoa K? chi?m ?óng t? n?m 1912 ??n n?m 1933.
- Veracruz b? Hoa K? chi?m ?óng trong 6 tháng t? 21 tháng 4 n?m 1914 ??n 23 tháng 11 n?m 1914.
- Haiti b? Hoa K? chi?m ?óng t? n?m 1915 ??n 1934.
- C?ng hòa Dominican b? Hoa K? chi?m ?óng t? n?m 1916 ??n 1924 và l?n n?a t? 1965–1966.
- L?nh th? ?y thác Qu?n ??o Thái Bình D??ng (1947–1986): bao g?m các qu?c gia Hi?p ??c Liên k?t T? do là (Qu?n ??o Marshall, Liên bang Micronesia, và Palau) và Qu?n ??o B?c Mariana
- Qu?n ??o Ryukyu (1952–1972): ???c tr? l?i cho Nh?t B?n g?m có m?t s? ti?u ??o khác theo th?a ??c gi?a Hoa K? và Nh?t B?n liên quan ??n Qu?n ??o Ryukyu và Qu?n ??o Daito.[9]
- Qu?n ??o Nanpo (1945–1968): ???c trao tr? l?i cho Nh?t B?n theo th?a hi?p h? t??ng.
- Qu?n ??o Marcus (hay Minamitorishima) (1945–1968): ???c trao tr? l?i cho Nh?t B?n theo th?a hi?p h? t??ng.
Các vùng khác
[s?a | s?a m? ngu?n]- Hoa K? chi?m ?óng Greenland (1941–1945)[10]
- Hoa K? chi?m ?óng Iceland (1941–1946)[10]
- Các vùng Hoa K? chi?m ?óng t?i áo và Viên (1945–1955)
- Vùng Hoa K? chi?m ?óng t?i Tay Berlin (1945–1990)
- Các vùng Hoa K? chi?m ?óng t?i ??c (1945–1949)
- Chính ph? Quan s? ??ng minh ??c trách các l?nh th? b? chi?m ?óng ki?m soát toàn b? các ph?n ??t Y b? ??nh minh chi?m ???c t? cu?c xam chi?m Sicilia vào tháng 7 n?m 1943 cho ??n khi có cu?c ng?ng b?n v?i Y vào tháng 9 n?m 1943. Chính ph? quan s? này ti?p t?c ki?m soát các khu v?c m?i v?a ???c gi?i phóng t? Y cho ??n cu?i Chi?n tranh th? gi?i th? hai. Chính ph? này c?ng t?n t?i trong các khu v?c giao tranh n?m trong các qu?c gia ??ng minh nh? Pháp.
- L?nh th? T? do Trieste (1947-1954) Hoa K? c?ng qu?n ly m?t ph?n L?nh th? T? do v?i V??ng qu?c Anh.
- Nh?t B?n (1945–1952)
- Rhineland (??c) (1918–1921)
- Nam Hàn (1945–1948)
- Chính ph? Liên minh Lam th?i t?i Iraq (2003–2004)
- Vùng Xanh t?i Iraq (20 tháng 3 n?m 2003 – 31 tháng 12 n?m 2008[11])
- ??o Clipperton (1944–1945), l?nh th? b? chi?m ?óng, ???c trao tr? l?i cho Pháp ngày 23 tháng 10 n?m 1945
Xem thêm
[s?a | s?a m? ngu?n]Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ "Definition of Terms - 1120 Acquisition of U.S. Nationality in U.S. Territories and Possessions". U.S. Department of State Foreign Affairs Manual Volume 7- Consular Affairs. U.S. Department of State. B?n g?c (PDF) l?u tr? ngày 22 tháng 12 n?m 2015. Truy c?p ngày 28 tháng 2 n?m 2019.
- ^ Definitions of insular area political organizations, Office of Insular Affairs, U.S. Department of the Interior, B?n g?c l?u tr? ngày 21 tháng 7 n?m 2011, truy c?p ngày 14 tháng 11 n?m 2007
- ^ See 8 U.S.C. § 1101(a)(36) and 8 U.S.C. § 1101(a)(38) Providing the term "State" and "United States" definitions on the U.S. Federal Code, Inmigration and Nationality Act. 8 U.S.C. § 1101a
- ^ CONSEJO DE SALUD PLAYA DE PONCE v JOHNNY RULLAN, SECRETARY OF HEALTH OF THE COMMONWEALTH OF PUERTO RICO Page 6 and 7 (PDF), The United States District Court for the District of Puerto Rico, B?n g?c (PDF) l?u tr? ngày 10 tháng 5 n?m 2011, truy c?p ngày 4 tháng 2 n?m 2010.
- ^ The Insular Cases: The Establishment of a Regime of Political Apartheid" (2007) Juan R. Torruella (PDF), B?n g?c (PDF) l?u tr? ngày 4 tháng 3 n?m 2016, truy c?p ngày 5 tháng 2 n?m 2010.
- ^ "Palmyra Atoll". US Department of the Interior Office of Insular Affairs. B?n g?c l?u tr? ngày 31 tháng 10 n?m 2007. Truy c?p ngày 23 tháng 6 n?m 2010.
- ^ Agreement Between the United States and Cuba for the Lease of Lands for Coaling and Naval stations, The Avalon Project at Yale Law School, ngày 23 tháng 2 n?m 1903, truy c?p ngày 2 tháng 4 n?m 2008
- ^ Zaide, Sonia M. (1994), The Philippines: A Unique Nation, All-Nations Publishing Co., tr. 279, ISBN 971-642-071-4
- ^ Okinawa Reversion Agreement - 1971 L?u tr? ngày 4 tháng 10 n?m 2010 t?i Wayback Machine, The Contemporary Okinawa Website. Accessed ngày 5 tháng 6 n?m 2007.
- ^ a b In Danger Undaunted: The Anti-Interventionist Movement of 1940-1941 by Justus D. Doenecke:
- ^ Campbell Robertson; Stephen Farrell (ngày 31 tháng 12 n?m 2008), Green Zone, Heart of U.S. Occupation, Reverts to Iraqi Control, The New York Times
Liên k?t ngoài
[s?a | s?a m? ngu?n]- FindLaw: Downes v. Bidwell, 182 U.S. 244 (1901) regarding the distinction between incorporated and unincorporated territories
- FindLaw: People of Puerto Rico v. Shell Co., 302 U.S. 253 (1937) regarding application of U.S. law to organized but unincorporated territories
- FindLaw: United States v. Standard Oil Company, 404 U.S. 558 (1972) L?u tr? ngày 11 tháng 9 n?m 2007 t?i Wayback Machine regarding application of U.S. law to unorganized unincorporated territories
- Television Stations in U.S. Territories L?u tr? ngày 27 tháng 6 n?m 2006 t?i Wayback Machine
- Unincorporated Territory
- Office of Insular AffairsL?u tr? ngày 17 tháng 4 n?m 2012 t?i Wayback Machine
- Application of the US Constitution in US Insular Areas L?u tr? ngày 29 tháng 2 n?m 2020 t?i Wayback Machine
- Department of the Interior L?u tr? ngày 21 tháng 7 n?m 2011 t?i Wayback Machine Definitions of Insular Area Political Organizations
- United States District Court decision addressing the distinction between Incorporated vs Unincorporated territories L?u tr? ngày 10 tháng 5 n?m 2011 t?i Wayback Machine